1391/8/9 سه شنبه گفتگو با وحيد اوراز عضو انجمن كتابخانه هاي عمومي شهرستان نقده و فعال فرهنگي بخت با من يار نبود كه بتوانم كتابدار باشم، اين شغلي است كه من عاشقانه دوستش دارم.

جناب آقاي اوراز، تا چه حد با كتابخانه هاي شهرستان ارتباط داريد و با امكانات و خدمات ارائه شده در آنها آشنا هستيد؟

حدود 10 سال است با كتابخانه هاي شهرستان نقده آشنا شده و در 4 سال اخير افتخار عضو انجمن كتابخانه‎هاي شهرستان را دارم و مي‎توان گفت در حد يك فرد از خانواده‎ي كتابداران آن اداره محترم با كتابخانه ارتباط تنگاتنگ دارم. با خدمات ارائه شده نيز آشنا هستم.

به نظر شما دلايل عمده اي كه باعث مي شود مردم انگيزه اي براي مطالعه نداشته باشند، چيست؟

در اين خصوص مي توان دلايل فراواني را برشمرد و لي از همه مهمتر :

الف- وجود تكنولوژي هاي نوين اطلاعاتي، كافي نتها و اماكني كه ايجاد سرگرمي‎هاي مشابه دارند؛ بسياري از خوانندگان كتاب و حتي كتابدوستان را نيز جذب خود كرده اند و در هيكل يك رقيب جدي براي كتاب و كتابخانه ها ظاهر شده اند.

ب- مطالعات اجباري در دوران مدرسه و پس از آن هم در دانشگاه؛ ديگر براي كسي ميل به مطالعه باقي نگذاشته كه به سراغ مطالعات آزاد برود.

ج-گراني كتاب؛ گراني يك مفهوم اقتصادي است كه در سال‎هاي اخير باعث شده خانواده‎ها براي خريد كتاب خوب هزينه زيادي را بپردازند.

د- عدم رغبت در نگارش كتاب به درد بخور توسط نويسندگان؛ عده زيادي از نويسندگان ما براي مخاطب عام كتاب نمي‌نويسند و عمده توجهشان اين است كه كتابشان مورد توجه اهل فضل و اهل قلم واقع شود كه باعث گريز مردم عادي از كتاب مي شود.

و- خواندن پيامك‎ها و مطالب بي محتوا؛

ز- استفاده از مواد سمعي و بصري؛ در بطن جامعه استفاده از مطالب شنيداري و ديداري باعث شده كه مردم پاسخ بخشي از ميلشان به دانستن و مطالعه را در اينجا بيابند و ديگر چندان ميل به مطالعه برايشان باقي نماند كه به سراغ كتاب بروند.

چه راهكارهايي را براي ارتقاي سطح مطالعه مفيد و افزايش سرانه مطالعه پيشنهاد مي كنيد؟

كتاب نخواني در ايران بيشتر عامل جامعه شناسي دارد، هر چند بخشي از آن دروني بوده و به عوامل روانشناختي بر مي‎گردد، در اين مورد كارهاي كارشناسي درست و تحقيقات بجا و منطقي را نياز است؛ ولي مي توان به نكته‎اي كه هم از نظر كارشناسان دور نمانده، هم بنده و ديگران نيز بر اين عقيده استوارند، اين است كه، بكارگيري فناوري اطلاعات در كتابخانه ها، مخصوصاً كتابخانه‎هاي عمومي مي‎تواند بسياري از خوانندگان فراري كتاب و حتي خوانندگان بالقوه را نيز با كتابخانه آشتي دهد. مكانيزه كردن كتابخانه ها، تشكيل سراي نويسندگان در محل كتابخانه‎ها، برگزاري نشست‎هاي معرفي كتاب و نقد كتاب در محل كتابخانه‎ها، دعوت از نويسندگان جوان به سطح استان و شهرستان‎ها و برگزاري جلسات نشست با اين نويسندگان و ديدار چهره به چهره خوانندگان و نويسندگان و بررسي و تحليل آثار آنان، را مي توان از عوامل موثر در جذب جوانان به كتابخانه‎ها برشمرد.

تا چه حد از منابع موجود در كتابخانه ها و ميزان پاسخگويي آنها به نياز مراجعان رضايت داريد؟

كتابخانه‎هاي شهرستان نقده با مديريت خوبي اداره مي شود و نياز مراجعه كنندگان نيز بايد از كتابدار و از خود مراجعه كننده سوال شود، من به نوبه خود رضايت دارم. مخصوصا طرح كتاب من و ديگر طرح ها در يافتن كتاب مورد علاقه بسيار عالي است و در اين شهرستان نيز به خوبي اجرا مي شود.

به عنوان يكي از اعضاء فعال انجمن چه پيشنهاداتي براي بهبود وضعيت كتابخانه ها داريد؟

كتابخانه‌هاي عمومي بايد بيش از پيش گسترش يابد و استفاده از آن براي همه مردم به سهولت امكان داشته باشد و فرهنگ كتاب اجاره‌اي گسترش يابد كه در اين صورت هر يك جلد كتاب را حدوداً پنجاه نفر مطالعه خواهند كرد. درحال حاضر از عمده‌ فضاي كتابخانه‌ها، دانش‌آموزان و داوطلبان كنكور استفاده مي‌كنند كه به جهت مطالعات درسي و آمادگي براي كنكور از فضاي نسبتاً شلوغ خانه‌ها به اين كتابخانه‌ها پناه مي‌آورند. البته از جهت اينكه كمكي به اين عزيزان مي‌شود، بسيار خوب است؛ ولي كمكي به ترويج و رشد مطالعه‌ آزاد، كه هدف ايجاد كتابخانه‌هاي عمومي هستند، نمي‌كند.

رشد كتابخانه‌ها بايستي به حدي برسد كه در مردم اين فكر به ‌وجود بيايد كه هر كتابي را علاقمند است مطالعه كند، و لزومي ندارد كتاب خريداري شود بلكه به كتابخانه‌ محله مراجعه مي‌كنيم، حتماً آن كتاب را دارد، به امانت مي‌گيريم، مي‌خوانيم و پس مي‌دهيم، تا ديگران نيز به نوبه خود بتوانند از آن بهره ببرند.‌

اگر من كتابدار يك كتابخانه عمومي بودم؟

البته بخت با ما يار نبود كه كتابدار باشم و اين شغلي است كه من عاشقانه دوستش دارم .پرسه زدن در مين كتابها، لمس كردن و بوييدن آنها، صحبت با اهل كتاب و كتابخواني، و هزاران زيبايي ديگر... ولي متاسفانه نيستم و اگر بودم تمامي كتابها را مي‎خواندم و اگر مجالي مي يافتم به آنها كه كتاب ها را مي‎خواندند مي‎گفتم از هر كتاب خلاصه‎اي يك صفحه‎اي برايم بياورند و خلاصه‎ها را تماما حفظ مي‎كردم و در اختيار علاقمندان مي‎گذاشتم تا در نحوه انتخاب دچار سردرگمي نشوند.

در خاتمه:

پيشنهاد مي‎كنم با توجه به اينكه در آستانه هفته كتاب قرار گرفته‎ايم، نمايشگاهاي كتاب در سطح شهرستان برقرار شده و كتاب را در بين مردم نهادينه كنند؛ و با ايجاد ايستگاه‎هاي كتاب و اهداي كتاب‎هاي جيبي به بازديد كنندگان، گام موثري در پيشبرد اهداف و ارتقاي سطح فرهنگ مطالعه و كتابخواني در جامعه برداشته شود.