صدري افشار: فرهنگنامه‌اي كه مصور نباشد، فرهنگنامه نيست

 غلامحسين صدري افشار با اشاره به ضرورت وجود تصوير در فرهنگنامه‌هاي فارسي عنوان كرد: امروزه ديگر فرهنگنامه‌اي كه مصور نباشد، اساسا فرهنگنامه نيست و قبول دارم كه فرهنگنامه ما از اين جهت فقير است.


عصر سه‌شنبه 17 آذر ۸۸ ، نشست بررسي «فرهنگنامه زبان فارسي» تاليف غلامحسين صدري افشار، نسرين و نسترن حكمي با حضور داوود موسايي، مدير نشر فرهنگ معاصر، محمدرضا باطني و مولفان اثر در محل شهر كتاب مركزي برگزار شد.
موسايي در ابتداي اين نشست به ارائه گزارش كوتاهي از پيشينه، اهداف و دستاوردهاي انتشارات فرهنگ معاصر پرداخت.
وي عنوان كرد: 28 سال پيش كه ما مي‌خواستيم كار خودمان را در انتشارات فرهنگ معاصر آغاز كنيم، هدفمان به‌روز سازي فرهنگ‌هاي موجود و چاپ مجموعه‌اي از فرهنگ‌هاي متعدد و مورد نياز جامعه بود كه گمان مي‌كنم در طي اين سالها اين هدف برآورد شده است.
صدري افشار ادامه داد: راه‌اندازي بنيادي كه بتواند فرهنگنامه‌هاي متعدد را مطابق با استانداردهاي بين‌المللي منتشر كند، كار آساني نبود و ما هنوز هم در اين زمينه مدعي نيستيم، اما به مي‌توانم بگويم كه متناسب با امكانات فعلي توانسته‌ايم تمام توان خودمان را به خدمت بگيريم.
وي از انتشار 120 عنوان فرهنگنامه طي 28 سال سابقه نشر فرهنگ معاصر به عنوان گواهي بر اين مدعا ياد كرد و گفت: در اين ميان انتشار فرهنگنامه‌هاي فارسي جزو اولويت‌هاي هميشگي ما بوده است.
موسايي در ادامه به نحوه شكل گيري مجموعه سه جلدي فرهنگنامه زبان فارسي اشاره كرد و يادآور شد: ما به دنبال فرهنگي بوديم كه آن را روزآمد و منتشر كنيم كه مطلع شدم نشر كلمه تصميم دارد امتياز نشر «فرهنگ فارسي امروز» را بفروشد. اين بود كه با خوشحالي از آن استقبال كردم و تصميم گرفتيم اين كار را توسعه بدهيم.
وي با بيان اينكه قطب نماي ما در مسير نشر فرهنگنامه‌ها نيازهاي كاربران فارسي زبان است، تاييد كرد: در اين مسير تلاش مي‌كنيم كه علاوه بر روزآمدسازي فرهنگنامه‌، مجموعه‌اي تك جلدي و بدون اعلام از فرهنگنامه حاضر به دست دهيم.
در ادامه اين نشست نسرين حكمي در سخنان كوتاهي اعلام كرد: ما نه زبان‌شناس هستيم و نه ادعايي در اين زمينه داريم. تنها تلاش كرده‌ايم كه به زعم خودمان مسير تازه‌اي باز كنيم و گره‌اي از مشكلات مخاطبان بگشاييم.
وي ادامه داد: گروه ما شيوه فرهنگ نگاري نويني را از طريق تحصيلات آكادميك اكتساب نكرده است و اميدواريم راهي را كه گشوده‌ايم به واسطه حضور كارشناسان و محققان هموارتر شود و در آينده فرهنگنامه‌‌هاي كاربردي‌تر و عالمانه‌تري عرضه شود.
صدري افشار نيز با اشاره به صحبت‌هاي حكمي، اذعان كرد: از آنجا كه هيچ كدام از ما زبان شناس نيستيم جرات نكرديم در فرهنگنامه خودمان براي واژگان ريشه معرفي كنيم و خودمان هم قبول داريم كه اين براي يك فرهنگنامه نقص بزرگي است.
وي با بيان اينكه هدف ما ارائه اطلاعاتي بود كه گمان مي‌كرديم درست است و مخاطب بايد آنها را بداند، افزود: ايراد بزرگ ديگري كه در كار ما وجود دارد اين است كه مصور نيست و به اعتقاد من امروزه ديگر فرهنگنامه‌اي كه مصور نباشد اساسا فرهنگنامه نيست و اميدوارم در ويراست‌هاي بعدي كتاب تصاوير نيز به ان افزوده شده است.
وي تاكيد كرد: اگر ما مي‌خواستيم از تصاوير زينتي استفاده بكنيم در همين چاپ نخست هم مي‌توانستيم اين كار را انجام بدهيم اما قصد ما صرفا زيباسازي كتاب نبود و دوست داشتيم تصاوير كاربردي به فرهنگنامه‌مان اضافه شود.
وي به دست دادن مترادف‌هاي واژگان را در كار فرهنگنامه نويسي ضروري دانست و گفت: از اين جهت نيز فرهنگنامه ما فقير است و به قدر كافي مترادف‌هاي واژگان را در جاي خودشان به كار نبرده‌ايم اما اميدوارم اين مساله نيز در ويراست‌هاي بعدي اصلاح شود.
در بخش پاياني اين نشست موسايي در پاسخ به اظهارات صدري افشار ، عنوان كرد: من به عنوان ناشر اين فرهنگنامه ضرورت وجود تصاوير را درك مي‌كنم اما در شرايط فعلي اين كار مقدور نيست.
وي با اشاره به نبود سنت تصويرگذاري در فرهنگنامه فارسي خاطرنشان كرد: متاسفانه بانك تصاوير ما در اين زمينه بسيار فقير است و تصوير گراني كه بتوانند بر مبناي يك روش علمي، تصاوير متناسب با فرهنگنامه‌ها ارائه دهند بسيار كم هستند.
وي همچنين تصريح كرد: اگر مي‌خواستيم فرهنگنامه مصور عرضه كنيم ديگر معلوم نبود كار كي منتشر مي‌شود اين بود كه تصميم گرفتيم چاپ نخست را بدون تصوير ارائه كنيم اما كماكان به دنبال ارائه فرهنگنامه‌هايي با تصاوير معقول و گره‌گشا هستيم و اميدوارم در ويراست‌هاي بعدي شاهد انتشار چنين اثري باشيم.