اظهارات مهدي محقق درباره واژه «هيچستان» در شعر سهراب سپهري

 رئيس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي با حضور در همايش بررسي شعر و انديشه‌هاي ادبي و هنري سهراب سپهري پيرامون شخصيت و شعر سهراب به ايراد سخنراني پرداخت.

 

        مهدي محقق در همايش بررسي شعر و انديشه‌هاي سهراب سپهري كه صبح روز یکشنبه مورخ ۱۵/۹/۱۳۸۸ در محل سينما تك موزه هنرهاي معاصر برگزار شد، با اشاره به سابقه آشنايي‌اش با سهراب سپهري عنوان كرد: من در درس‌هاي دوره دكتري زبان و ادبيات فارسي دانشگاه تهران با مرحوم آريانپور همكلاسي بودم كه آن مرحوم پسرخاله سهراب بود و همين باعث آشنايي من با سهراب شد.
وي ادامه داد: من اين افتخار را داشتم كه علاوه بر شعرهاي سهراب او را در جمع‌‌هاي خانوادگي‌اش هم ببينم و بعدها هم در همايش‌ها و دپارتمان‌هاي مختلف خارج از كشور كه حاضر مي‌شدم شاهد اشتياق طيف وسيعي از دانشجويان به شعرهاي سهراب بودم.
رئيس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي در ادامه با اشاره به سابقه حضورش در دانشگاه قاهره عنوان كرد: من در آنجا وقتي اشتياق دانشجويان به شعرهاي سهراب را مي‌ديدم به آنها مي‌گفتم كه شعر خارج از اوزان عروضي در ايران پيش از اسلام هم سابقه داشته است و بخش عظيمي از شعرهايي كه از زبان پهلوي براي ما باقي مانده است بي وزن است.
وي ادامه داد: شعر بي وزن در ايران پس از اسلام و حتي اشعار عربي هم سابقه دارد و اساسا هيچ لزومي ندارد كه ما مطابق با اوزان خليل بن احمد كه واضع عروض است شعر بگوييم.
وي با تاكيد بر اينكه مضمون و محتوا مساله اساسي در شعر است يادآور شد: عموم شعرهاي محلي كه امروز در دسترس ماست شعرهاي آزاد از وزني هستند كه اهميت اساسي آنها در مضمون زيبايشان است؛ شعرهاي سهراب هم به همين صورت است و ارزشمندي فوق العاده آنها در محتواي انساني و بلندي است كه دارند.
محقق در ادامه با اشاره به واژه «هيچستان» در شعر سهراب، توضيح داد: كلمه هيچ از آن دست كلمات فوق العاده مهم و كليدي در فلسفه ماست كه مولوي هم گفته است:ما كا ايم اندر جهان پيچ پيچ/ چون الف كو خود چه دارد هيچ هيچ.
وي افزود: حكما نيز گفته‌اند ممكن الوجود در برابر وجود مطلق يا همان خداوند «ليس»اند و سهراب نيز كه از اين واژه زيبا و تركيب دلنشين استفاده مي‌كند به اين سابقه كهن و مهم اشراف دارد.
محقق در پايان جهت شركت در جلسه ديگري از حضور در ادامه مراسم عذر خواست و به برگزار كنندگان اين نشست تبريك گفت.